Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć » #BlogCPPHN: Uchodźcy na olimpiadzie

Po opóźnieniu związanym z ubiegłorocznym wybuchem pandemii Covid-19, 23 lipca 2021 r. rozpoczęły się letnie igrzyska olimpijskie. Łącznie wystartowało w nich 11326 sportowców z całego świata, biorących udział w 339 konkurencjach. Wśród nich 29 atletów startujących w zawodach pod flagą EOR - Équipe Olympique des Réfugiés, czyli drużyny olimpijskiej utworzonej z uchodźców z 11 państw, rywalizujących w 12 dyscyplinach sportowych.

Utworzenie EOR ogłoszono w październiku 2015 podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ, w obliczu globalnego kryzysu uchodźczego. Zdaniem przewodniczącego Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego Thomasa Bacha, miało to stać się „symbolem nadziei dla wszystkich uchodźców na świecie, a jednocześnie uświadamiać ogrom tego kryzysu”[1]. Wielu ze sportowców, którzy zostali wyselekcjonowani do EOR zmuszonych było do ucieczki z krajów objętych wojną, tym samym uniemożliwiając im przygotowanie i reprezentację swojego kraju. Po raz pierwszy EOR wystąpiła na Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 r. Liczba ówczesnych uczestników (10) została niemalże potrojona w tym roku. Sam proces rekrutacji oraz dopuszczenia sportowców do zawodów odbywał się przy współpracy z UNHCR. Na ceremonii otwarcia drużyna występuje jako druga, zaraz po Grecji, a w wypadku wygranej odegrany zostaje hymn olimpijski.

Tegorocznych uczestników i członków EOR ogłoszono 8 lipca 2021. Wśród nich znaleźli się: Abdullah Sediqi, Ahmad Alikaj, Ahmad Badreddin Wais, Aker Al Obaidi, Alaa Maso, Anjelina Nadai Lohalith, Aram Mahmoud, Cyrille Fagat Tchatchet II, Dina Pouryounes Langeroudi, Dorian Keletela, Eldric Samuel Sella Rodriguez, Hamoon Derafshipour, Jamal Abdelmaji Eisa Mohammed, James Chiengjiek Nyang, Javad Mahjoub, Kimia Alizadeh Zenozi, Luna Solomon, Masomah Ali Zada, Muna Dahouk, Nigara Shaheen, Paulo Amotun Lokoro, Popole Misenga, Rose Nathike Likonyen, Saeid Fazloula, Sanda Aldass, Tachlowini Gabriyesos, Wael Shueb, Wessam Salamana, Yusra Mardini. Pochodzą oni z takich krajów jak: Syria, Erytrea, Sudan Południowy czy Iran. Zawodników wytypowano spośród 56 kandydatów. Każdy z nich jest beneficjentem stypendium dla sportowców uchodźców – to dzięki niemu, poprzez Krajowe Komitety Olimpijskie, obiecujący sportowcy mają szansę na treningi i przygotowania w państwach, w których uzyskali status uchodźczy.

Yusra Mardini, pochodząca z Syrii pływaczka, w jednym z wywiadów powiedziała, że ten sport uratował jej życie. Nie była to przenośnia – uciekając z ogarniętego wojną kraju, to właśnie ona (wraz z siostrą i dwoma innymi osobami) wskoczyła do wody i holowała tonącą łódź do brzegu wyspy Lesbos.

Kimia Alizadeh z Iranu startowała jako zawodniczka taekwondo i zbliżyła się do zdobycia pierwszego medalu dla EOR. Na Igrzyskach w Rio w 2016 r. zdobyła brązowy medal pod flagą swojego państwa, pierwszy takie wyróżnienie dla kobiety z Iranu. Radość ze zwycięstwa nie trwała długo – poczucie wykorzystania przez irański rząd, a także narastające groźby, skłoniły ją do ucieczki z ojczyzny. Członkostwo w EOR dało jej szansę na kontynuację kariery sportowej. Myślała, że po ucieczce będzie musiała porzucić taekwondo – „teraz może robić obie rzeczy, być wolną kobietą i uprawiać swój sport”[2].

Popole Misenga, judoka z Demokratycznej Republiki Konga, rozpoczął treningi judo w ośrodku dla przesiedlonych dzieci w Kinszasie, gdzie trafił gdy zamordowano jego matkę. Pochodzi on z Bukavu, jednego z obszarów, które zostały najbardziej dotknięte wojną domową (1998-2003). Jego zdaniem udział w Igrzyskach odmienił jego życie i dał mu poczucie, że „nie musi już codziennie martwić się o to, jak wyżywić swoją rodzinę”[3].

Każdy z zawodników startujących pod flagą EOR ma swoją uchodźczą historię, pełną strachu, wyrzeczeń, ale także odwagi i wytrwałości. Choć kończące się dzisiaj (08.08.2021) Igrzyska Olimpijskie w Tokio nie przyniosły drużynie miejsc na podium i medali, nadal stanowią one symbol integracji sportowców w międzynarodowym środowisku oraz możliwości na dalszy rozwój tych, którym taką szansę odebrano w ich ojczyznach.

Marta Korpanty

[1]https://olympics.com/ioc/refugee-olympic-team

[2]https://www.bbc.com/sport/olympics/57959483

[3]https://edition.cnn.com/2017/08/21/sport/popole-misenga-refugee-judoka-rio-judo-world-championships/index.html