Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć » #BlogCPPHN: 7 sposobów na to, jak pomagać uchodźcom w Polsce

Centrum Pomocy Prawnej od 17 nieprzerwanie zajmuje się pracą na rzecz uchodźców. Nasza pomoc polega przede wszystkim na świadczeniu bezpłatnej informacji i pomocy prawnej osobom poszukującym w Polsce ochrony przed prześladowaniem i innymi naruszeniami praw człowieka. Stoimy na stanowisku, że pomoc prawna jest kluczem do zapewnienia tym osobom bezpieczeństwa i dostępu do najważniejszych świadczeń oraz do przeciwdziałania ich dyskryminacji. Jesteśmy organizacją składającą się głównie z prawników, dlatego działamy na rzecz praw człowieka robiąc to, na czym najlepiej się znamy. Często otrzymujemy jednak pytania od osób, które w inny sposób chciałyby pomagać uchodźcom w Polsce, ale nie wiedzą jak mogą to zrobić. Dlatego też przygotowaliśmy dla was specjalną listę pożytecznych sposobów, które być może zainspirują was do działania! Oto 7 naszych propozycji:

Udostępnij ten wpis.

Serio. Jedną z głównych przyczyn, dla których w Polsce nadal „straszy się” uchodźcami to zbyt mała obecność tego tematu w mediach i brak rzetelnego, opartego na faktach dialogu. Przed 2015 r. o uchodźcach w Polsce wiedzieli i dyskutowali nieliczni. Od 2015 opinia publiczna została zalana falą rozhisteryzowanych donosów prasowych i upolitycznionych dyskusji, które przyczyniły się jedynie do polaryzacji poglądów i budowania murów uniemożliwiających wzajemne zrozumienie. Im więcej rzetelnej, spokojnej rozmowy o uchodźcach w polskich mediach społecznościowych, tym większa szansa na zbudowanie pozytywnego podejścia do kwestii ochrony praw człowieka tej szczególnie doświadczonej przez życie grupy. Uczestniczenie w dialogu na temat przyjmowania uchodźców jest więc bardzo ważne! Jeśli chcesz pomagać uchodźcom, zadbaj o pogłębienie swojej wiedzy o nich, czytaj rzetelne opracowania i artykuły, uczestnicz w spotkaniach, debatach i konferencjach i upowszechniaj zdobytą w ten sposób wiedzę dalej!

Uchodźców w Polsce jest tak naprawdę bardzo mało. Rocznie przyjmujemy zaledwie kilka tysięcy wniosków, co dla kraju tak dużego jak Polska jest liczbą wręcz znikomą. Tak mała grupa nie powinna stanowić żadnego wyzwania integracyjnego, ale, paradoksalnie – stanowi, gdyż od kilku lat narastają antyuchodźcze nastroje. Co ciekawe, większość Polaków nie tylko nie miała nigdy okazji zetknięcia się z uchodźcą, ale i zapewne nigdy uchodźcy nawet nie widziała i – sądząc ze statystyki – nie zobaczy. Prawie połowa cudzoziemców, którzy złożyli wniosek o ochronę międzynarodową w naszym kraju czeka na decyzję w jednym z 10 ośrodków mieszkalnych, ale zlokalizowane są one przeważnie z dala od dużych ośrodków miejskich i lokalna integracja dotyczy mniejszych miast, miasteczek i wsi. Uchodźcy spychani są na społeczny margines i trzymani na dystans, ze względu na nadal podsycane lęki.

Od kilku lat liczba wniosków o udzielenie ochrony stale spada. Rekordową liczbę wniosków w Polsce odnotowano w roku 2013, a więc na dwa lata przed tzw. kryzysem uchodźczym. Sam kryzys nie miał żadnego wpływu na liczbę uchodźców w Polsce, nie zmienił też składu narodowościowego ogółu wnioskodawców.

Od początku roku do Szefa Urzędu wpłynęło 1365 wniosków o ochronę obejmujących 2810 cudzoziemców (dane na dzień 19 września, za www.udsc.gov.pl). Głównymi krajami pochodzenia w bieżącym roku były: Rosja (64%) i Ukraina (12%), których obywatele złożyli 3/4 wszystkich wniosków. Kolejne państwa na liście TOP10 to: Tadżykistan (3% ogółu), Turcja, Afganistan, Gruzja (po 2% ogółu) oraz Iran, Armenia, Kirgistan i Kazachstan (po 1%). Polska od wielu lat ma największy w Europie odsetek kobiet (50%) i dzieci (46%) wśród osób, które ubiegają się o ochronę międzynarodową. Wśród uchodźców najwięcej jest rodzin, głównie pochodzących z Czeczenii. Od początku roku Szef Urzędu wydał blisko 2,9 tys. decyzji, z czego 206 (7%) nadawały jedną z form ochrony. Mamy więc jeden z najniższych w UE współczynników uznawalności, co oznacza, że uchodźcy mają w Polsce bardzo małe szanse na decyzję pozytywną, co obok słabego wsparcia integracyjnego jest jedną z przyczyn ich wyjeżdżania dalej na Zachód, jeszcze w trakcie procedury.

Wspieraj organizacje pozarządowe

Wspierając wybrane organizacje pozarządowe zaangażowane w działalność na rzecz uchodźców, pomagasz im realizować ważne zadania i świadczyć wyspecjalizowaną pomoc. Organizacje wspierające uchodźców w Polsce są nieliczne. Długotrwałe trudności w dostępności środków projektowych drastycznie ograniczyły możliwości działania i zmusiły szereg organizacji albo do redukcji swych planów albo do zakończenia działalności. Część organizacji, tak jak my, zapewnia bezpłatną pomoc prawną, która jest niezwykle ważna dla zapewnienia rzetelnego postępowania, część oferuje wsparcie integracyjne, zajęcia dla dzieci i dorosłych, szkolenia językowe, asystę w urzędach, pomoc rzeczową czy wsparcie psychologiczne. Możesz wspierać takie organizacje na wiele sposobów: pamiętaj o wyrażenia swojego poparcia dla ich misji, chociażby przez śledzenie ich mediów społecznościowych, udostępnianie ważnych treści, a nawet zwykłe komentowanie, dzięki czemu pokazujesz, że solidaryzujesz się z ich pracą! Dla osób zaangażowanych w tego typu działalność nawet takie zwyczajne gesty poparcia mają ogromne znaczenie. Borykają się na co dzień z wieloma przeciwnościami, stresem, presją społeczną, negatywnymi postawami, a czasem nawet agresywnymi atakami. Im więcej osób pokazuje swoje pozytywne wsparcie, tym większe jest poczucie solidarności i celowości dalszego działania.

Angażuj się w nieformalne inicjatywy

Żeby wspierać uchodźców nie trzeba koniecznie wybierać ulubionej organizacji. Szereg ciekawych inicjatyw prowadzone są zupełnie nieformalnie, przez niezrzeszone nigdzie grupy osób. Czasem te inicjatywy działają w długim okresie, innym razem mają charakter spontaniczny i jednorazowy. Pamiętaj, że czasem pomysł jednej osoby, może pociągnąć za sobą łańcuch dobrej woli kolejnych i być może to ty będziesz tym, który ruszy do działania z całkiem nową ideą pomocy!

Zbiórki rzeczowe

Żeby pomagać nie zawsze musisz wydawać pieniądze. Zbiórki rzeczowe to jedna z najpopularniejszych form wsparcia. Zbiórki organizowane są zarówno przez organizacje jak i grupy nieformalne. Takie zbiórki można przeprowadzić też np. na uczelni czy w miejscu pracy, pamiętaj jednak, żeby już na wstępie skontaktować się z właściwą instytucją lub osobami, na których rzecz odbywa się dana zbiórka, a jeśli planujesz pomóc osobom przebywającym w jednym z ośrodków – upewnij się, że masz zgodę na przekazanie darów! Wśród najbardziej potrzebnych rzeczy znajdują się artykuły dla dzieci, pomoce szkolne, plastyczne, zabawki i gry, sprzęt sportowy, a także środki czystości, sprzęt agd czy ubrania.

Wolontariat

Masz trochę wolnego czasu? Świetnie! Organizacje pomagające uchodźcom oferują zróżnicowane możliwości zaangażowania wolontariuszy. Zwykle przydatne są osoby ze znajomością języków obcych, gotowe asystować uchodźcom przy załatwianiu spraw w urzędach, ale wolontariat może też dotyczyć pracy z dziećmi, pomocy w odrabianiu lekcji, czy po prostu zagospodarowaniu wolnego czasu i lepszej integracji. Pamiętaj jednak, że takie formy wsparcia realizowane są zwykle na terenie ośrodków dla uchodźców, które często znajdują się w odległych od największych miast lokalizacjach. Jeśli nie masz możliwości dojazdu to rozważ wolontariat w biurze wybranej organizacji albo nawet wolontariat zdalny. W Centrum Pomocy Prawnej chętnie współpracujemy zarówno ze stażystami jak i wolontariuszami, którzy pomagają nam przy sprawach biurowych, asystują prawnikom, zajmują się prostymi researchami czy odbieraniem telefonów. Mile widziane są też zawsze osoby aktywne w mediach społecznościowych i z zacięciem do kampanii społecznych. Mamy także specjalną facebookową grupę dla wolontariuszy-tłumaczy, która zapewnia nam nieocenione wsparcie w codziennej pracy.

Darowizny

Bez wątpienia niezwykle ważne jest też wsparcie finansowe potrzebnych inicjatyw. Organizacje skupiające się na wyspecjalizowanych działaniach dla uchodźców, często z trudnością zdobywają szeroką popularność wśród darczyńców, dlatego każda wpłata jest dla nich istotna. Pamiętaj o świadomym wyborze organizacji, której przekażesz swój 1% podatku, wspieraj zbiórki crowdfundingowe, a nawet organizuj własne zbiórki np. na Facebooku, przekazuj choćby symboliczne darowizny, rozważ stałe wsparcie przez platformę Patronite. Możliwości jest wiele i nie musisz od razu przeznaczać na ten cel dużych sum, ważniejsza jest regularność takiego wsparcia, odpowiadająca na bieżące koszty działania organizacji.

Osobisty kontakt

Masz w swoim środowisku jakiegoś uchodźcę? Uśmiechnij się do niego, porozmawiaj, spraw, żeby poczuł się częścią nowej wspólnoty – w nowym miejscu, kraju, szkole czy pracy. Prawdziwa integracja realizuje się w kontaktach pomiędzy zwykłymi ludźmi, a nie na poziomie państwa czy jego instytucji.

A może macie jeszcze jakieś ciekawe pomysły na wspieranie uchodźców w Polsce? Chętnie się dowiemy!